The Mutopia Project

سلام دوستان خوبم.

یه سایت عالیه دیگه، واسه فایل صوتی و متنِ قطعات زیبای پیانو.

The Mutopia Project

بدرخشین دوستان، بدرخشین که فرصت زندگی خیلی کوتاهه...

چگونه تمرین رو شروع کنیم؟

برای یادگیری پیانو چگونه باید عمل کرد؟ وقتی ساز رو تهیه کردم، قدم بعدی چه چیزی میتونه باشه؟ چه مسائلی در یادگیری سریع موثر هستن؟ و سوالاتی از این قبیل ذهن علاقه مندان به یادگیری این ساز بی نظیر رو پر میکنه، وقتی میخوان تازه قدم بذارن توی این مسیر. یقینا اگه یه دید کلی از مسیری که قصد عبور از اون رو داشته باشیم و بتونیم بدست بیاریم، در طی کردن او مسیر میتونه یاریگر ما باشه.

در متن زیر، که از سایت آقای حامد موثقی انتخاب کردم، مسیر حرکت ما به خوبی مشخص میشه، و در این وبلاگ سعی بر این دارم که قسمت به قسمت مطالب رو، تا اونجا که بتونم توضیح بدم و نرم افزارها و سایت های مفید یا قطعات و اجراهای مختلف رو در اختیار دوستان قرار بدم.

در قسمت سلفژ از نوشته های زیر، یک نرم افزار با نام  Music Trainers 2.1.2  معرفی شده، که قویا توصیه میکنم حتما دانلودش کنین. با هر سازی هم که مشغول به تمرین هستین، این نرم افزار در فهمِ سلفژ، که در آینده توضیحات تکمیلی بیشتری نسبت به نوشته های اومده در ادامه خدمتتون ارائه خواهم داد، به درد بخور هست و شدیدا در فهم موسیقی میتونه کمکتون کنه.

به طور کل هنرجو برای یادگیری اصولی یک ساز نیازمند فراگیری مطالب زیر است :

۱- تئوری موسیقی
محور اصلی تئوری موسیقی، بحث در مورد ماهیت، اصول، قواعد و همچنین خواندن و نوشتن و اجرای موسیقی است. همه کسانی که به نوعی به فعالیت در زمینه موسیقی می پردازند نیازمند یادگیری تئوری موسیقی می باشند. بهرمندی از دانش تئوری موسیقی در کنار فعالیت های عملی می تواند پیشرفت یک هنرجو را تضمین کند.

خوشبختانه کتاب های مختلفی در زمینه تئوری موسیقی در کشورمان منتشر شده است که هنرجو می تواند به تنهایی یا زیر نظر مربی به یادگیری مفاهیم آن بپردازد. از میان کتاب های منتشر شده در ایران شخصا کتاب "تئوری بنیادی موسیقی" تالیفپرویز منصوری را می پسندم. این کتاب در عین سادگی و روان بودن تقریبأ به همه مباحث تئوری موسیقی پرداخته است و می تواند مرجعی مناسب برای علاقه مندان به موسیقی باشد.     

۲ - سلفژ 
کلمه سلفژ ممکن است برای بسیاری از هنرجویان مبتدی نا آشنا باشد. معنی این کلمه نت خوانی است. در این بخش هنرجو باید با مبانی نت خوانی به صورت تئوری و عملی آشنا شود.

برای خواندن و نوشتن موسیقی از خط مخصوص موسیقی یا خط نت استفاده می شود که همه هنرجویان برای فراگیری اصولی سازشان به آن نیاز دارند. خط موسیقی ابزار و الفبای آموزش در موسیقی است که مانند هر خط دیگری از نشانه ها و قواعد خاص خود بهره می گیرد. از آنجا که یادگیری و تسلط  بر این خط نیازمند تمرین فراوان و همچنین صرف زمان کافی است از این رو  هنرجویان برای کسب موفقیت در سازشان باید از همان ابتدا یادگیری خط نت را  در رأس کار خود قرار دهند. 

سلفژ خود شامل دو بخش است:
الف ) سلفژ سازی و یا پارلات (Parlati )
هدف این بخش از سلفژ آشنایی هنرجو با نت های موسیقی (از بم ترین تا زیرترین در گستره صوتی- موسیقایی)، درک ریتم و ریتم خوانی ، تقویت سرعت در چشم خوانی (Sight Reading) و تسلط وی بر اجرای نت های مورد نظر است.  
ب ) سلفژ آوازی و یا کانتات (Cantati ) 
بخش آوازی سلفژ تربیت گوش (Ear Training) هنرجو از نظر آوایی و درک صوت و نیز آموزش وی برای خواندن و سراییدن صحیح نت های موسیقی است. 
از نظر اصول آموختن موسیقی سلفژ یکی از پایه ای ترین و تاثیرگذارترین بخش ها برای تربیت یک نوازنده و یا خواننده است. لذا عدم آشنایی هنرجو با این بخش موجب تضعیف پایه آموزش موسیقی در وی خواهد شد.

در  اینجا برای یادگیری سلفژ و تئوری موسیقی وبسایت زیر را برای علاقه مندان آشنا به زبان انگلیسی معرفی می کنم:

www.musictheory.net

همچنین برای تمرین سلفژ می توانید نرم افزار کم حجم و بسیار سودمند این وبسایت را که در قالب فایل Macromedia Flash می باشد از اینجا دانلود کنید. 

۳- تمرینات تکنیکی
هدف از تمرینات تکنیکی رفع ضعفهای اجرایی هنرجو است. این ضعف ها در ساز پیانو می تواند کندی در اجرا، ضعف انگشتان به خصوص انگشتان دست چپ در اجرای سریع و روان قطعات، هماهنگ نبودن دو دست، ضعف در تشخیص و هماهنگی ضرب و ریتم و ... می باشد. به علاوه. بسته به سطح نوازندگی هنرجو تمرینات تکنیکی مناسبی وجود دارد که موجب آشنایی وی با تکنیک های نوازندگی پیانو خواهد شد. این تمرینات با صلاحدید مربی برای هنرجو در نظر گرفته خواهد شد.

۴-قطعه 
قطعه یا آهنگ اثری از یک آهنگساز است که برای ساز و یا سازهای به خصوصی ساخته می شود. هدف نهایی آموزش و تربیت یک نوازنده، اجرای این بخش است. برای هنرجویی که به درجه نوازندگی رسیده است نوع قطعه می تواند مهم نباشد و در واقع این هنرجو می تواند بسته به سلیقه و روحیات خود قطعه مورد نظرش را خود انتخاب کند. اما برای هنرجویی که در مرحله آموختن است انتخاب قطعه باید مناسب با سطح نوازندگی او باشد.
از آنجاییکه معمولا آهنگسازان در تصنیف قطعات خود اهداف آموزشی خاصی را دنبال نمی کنند ممکن است آثار ساخته شده آنها مناسب آموزش به هنرجو نباشد. بنابراین موسیقیدانان و مولفین کتب آموزشی موسیقی، برای بهره بردن از این گونه قطعات معمولا آنها را تا جاییکه به محتوای قطعه لطمه وارد نشود ساده می کنند. به اینگونه قطعات، قطعات ساده شدهSimplified Pieces () گفته می شود. به عنوان مثال اجرای بخشی از سمفونی شماره 5 بتهوون توسط پیانو و برای یک هنرجو که در مرحله آموزش قرار دارد امکان پذیر نیست. چرا که این قطعه برای ارکستر بزرگ نوشته شده است و نه برای یک ساز به تنهایی. در اینجا علاوه بر ساده کردن، باید قطعه به گونه ای تغییر یابد که مناسب اجرا توسط پیانو گردد و در عین حال یاد آوری کننده سمفونی 5 برای شنونده باشد.
در هر جلسه آموزش، مربی قطعه مناسب با توان هنرجو را برای وی انتخاب کرده و در اختیار او قرار می دهد. گرچه درخواست هنرجو برای یادگیری آهنگ مورد علاقه اش نمی تواند از از سوی مربی مربوطه نادیده گرفته شود ولی با اینحال وی باید در نظر داشته باشد که در صورتی که قطعه درخواست شده در حد توانایی او نباشد، سعی در اجرای قطعه به هر طریق و نگرفتن نتیجه مناسب می تواند انگیزه یادگیری و اعتماد به نفس را در وی کاهش دهد و چه بسا وی را از ادامه یادگیری موسیقی منصرف نماید.

۵- متود آموزشی : 
برای یادگیری و تسلط بر روی یک ساز، روشها و تمارین ویژه ای وجود دارد که مخصوص آن ساز ساخته و تألیف می شوند که به این تمرین ها متود (Method ) گفته می شود. متودها  همه مباحث و مفاهیم آموزشی را در قالب تمرینات ویژه و هدفدار  به هنرجو آموزش می دهند. همچنین متودها دارای سطوح آموزشی متفاوتی هستند و بسته به سطح نوازندگی هنرجو متود های مختلفی تالیف می شود. متود های جامع و کامل تر معمولا به صورت دوره (Course) تالیف می شوند و هنرجو را از سطوح مبتدی و پایه ای به سطوح پیشرفته و بالاتر هدایت می کنند. در این نوع متود ها معمولا همه نیازهای آموزشی یک هنرجو از جمله نت خوانی و تکنیک هم لحاظ می شود. 
متود هایی که برای شروع آموزش پیانو تصنیف می شوند باید شامل تمام فاکتورهای فوق باشند. یعنی علاوه بر آموزش خط نت و مفاهیم آن، به تدریج پایه هنرجو را برای یادگیری و تسلط بر ساز تقویت کنند. از آنجا که در بیشتر موارد آموزش موسیقی از سنین پایین تر آغاز می شود، این متود ها باید طوری طراحی شوند که بتواند با هنرجو ارتباط برقرار کند. به کار بردن قطعات آشنا برای گوش کودک در کنار تمرینات تکنیکی، استفاده از شکل ها و تصاویر مناسب (در صورت امکان رنگی) و چاپ تمیز و درشت خط نت از ویژگی های یک متود خوب برای شروع است. 

از آنجایی که روند آموختن ساز به خصوص ساز پیانو که از گستردگی آموزشی بالاتری برخوردار است ممکن است موجب خستگی هنرجو شود، مولفین اینگونه متود ها سعی می کنند برای حفظ زیبایی و جذابیت کار به نوعی تمرینات آموزشی را با قطعات آشنا با گوش هنرجو تلفیق کنند به گونه ای که هم لطمه ای به قطعه اصلی وارد نشود و هم اهداف آموزشی متود تحقق یابد. معمولا متودهایی که در قالب آهنگ هستند بیشتر مورد توجه هنرجویان به خصوص کودکان قرار می گیرند. علاوه بر این، همزمان با افزایش سطح نوازندگی هنرجو، قطعاتی در قالب آهنگ و متناسب با سطح توان هنرجو از سوی مربی مربوطه اش انتخاب شده و در اختیار او قرار می گیرد تا هنرجو برای ادامه مسیر انگیزه لازم را کسب کند . این کار علاوه بر افزایش علاقه و ذوق در هنرجو زمینه آشنایی او با آهنگسازان و سبکهای مختلف هنری را نیز مهیا خواهد کرد. 

پیشرفت یک هنرجو تا حدود زیادی به میزان تمرین و همچنین روشی که برای تمرین بر می گزیند وابسته است. پس از انتخاب و پیشنهاد یک متود و یا قطعه مناسب توسط مربی، مطالب درس داده شده در هر جلسه آموزش باید توسط هنرجو مرتبا تمرین و تکرار شوند. برای پیشرفت مطلوب زیاد تمرین کردن به تنهایی کافی نیست بلکه چگونه تمرین کردن بسیار مهم تر است.  

برای یک تمرین مؤثر به چه چیزهایی باید توجه داشت؟

تمرینات پیوسته و منظم باشند 
 بهترین و مؤثرترین روش تمرین، تمرین روزانه است. به این ترتیب که هنرجو باید برنامه ای مشخص و منظم برای تمرین روزانه و برای مدت معینی از روز برای خود در نظر بگیرد. شروع تمرین کمی قبل از تحویل تکالیف و فاصله زمانی زیاد بین هر دو جلسه تمرین به شدت از کارایی تمرینات خواهد کاست. زمان متوسط تمرین روزانه بین 30 دقیقه تا 2 ساعت در روز است که البته این زمان بسته به فعالیت و علاقه هنر جو ممکن است متفاوت باشد.

زمان شروع تمرین باید مناسب باشد 
 وضعیت جسمی و روحی هنرجو در هنگام تمرین بسیار اهمیت دارد. افراد مختلف دارای فعالیت های بیولوژیکی متفاوتی هستند و زمان اوج فعالیت روزانه در افراد مختلف متفاوت است. به طور معمول، بهترین زمان برای تمرین موسیقی، عصر هر روز می باشد.

مکان تمرین و موقعیت ساز مناسب باشد 
 مکان قرار گیری ساز باید به گونه ای باشد که هنرجو احساس راحتی کند. محل تمرین باید ساکت باشد تا هنرجو بتواند تمرکز بهتری داشته باشد همچنین برای تمرین باید از نور کافی و مناسب بهره برد. برای کیبورد و ارگ حتما باید از پایه مخصوص ساز استفاده شده و ارتفاع پایه متناسب با قد هنرجو باشد برای تنظیم پایه باید دقت داشت که ساعد هنرجو به هنگام نواختن تقریبا در امتداد افق باشد. همچنین باید از یک صندلی ثابت و راحت، با ارتفاع مناسب و بدون تکیه گاه برای دست استفاده شود.

آشنایی با ساختار داخلی و مکانیزم پیانو

آشنایی با ساختار داخلی و مکانیسم پیانوهای آکوستیک

داشتن آشنایی کلی با قطعات داخلی و مکانیسم پیانو می تواند به شما در انتخاب، نواختن و نگهداری این ساز کمک فراوانی کند. گرچه آشنایی کامل با عملکرد پیچیده این ساز موضوع بحث ما نیست ولی سعی کرده ام تا حد امکان بخش های اصلی پیانو را به شما معرفی کنم تا نمایی کلی از عملکرد این ساز زیبا برایتان به تصویر کشیده شود.

پیانوهای دیجیتال به دلیل داشتن سیستم تولید صوت الکترونیکی در این بحث نمی گنجند.

از نظر ساختار کلی، گراند پیانوها و پیانوهای دیواری تفاوت های مشخصی با هم دارند، ولی به طور کل هر دو نوع این پیانوها از نظر عملکرد و اجزایشان بخش های مشابهی دارند که در ادامه به آنها پرداخته ام :

فریم یا چارچوب پیانو

فریم یا چارچوب، اسکلتی است که سایر بخش های داخلی پیانو را در خود نگه می دارد. فریم ها معمولاً از چوب هستند ولی گاهی برای افزایش استحکام از میله های آهنی در درون آن ها استفاده می شود. در پیانوهای گرند، فریم از زیر پیانو و در پیانوهای دیواری از پشت قابل مشاهده می باشد.

فریم چوبی یک گرند پیانو - نما از زیر

فریم چوبی یک پیانو دیواری - نما از پشت

ساند بورد (Sound Board)

ساند بورد یکی از مهمترین بخش های یک پیانو محسوب می شود. وظیفه ساند بورد تقویت، رزونانس و پخش صدای تولید شد توسط سیم هاست. این بخش که از صفحه ای از چوب به قطر تقریباً ۱۰ میلیمتر ساخته شده با ارتعاش سیم ها به لرزه در آمده و موجب تقویت صدا می شود. بر روی ساند بورد قطعات بلندی از چوب به شکل نوار نصب می شود که به پل یا بریج (Bridge) موسومند. وظیفه بریج نگه داشتن یک سر سیم های پیانو می باشد. سر دیگر سیم ها به سیمگیرها بسته شده است. 

تغییرات ناگهانی دما و رطوبت می تواند موجب انبساط و یا انقباض ساند بورد شده و در نتیجه این تغیرات، باعث بروزمشکلاتی مانند تغییر کوک و در موارد حادتر ترک برداشتن آن شود. از این رو رطوبت و خشکی شدید هوا بزرگترین دشمنان ساند بورد هستند.

ساندبوردهای مرغوب معمولاً از چوب درخت صنوبر ساخته می شوند و هرچه رگه ها یا شیارهای روی چوب – که به صورت خط های موازی هستند – بیشتر باشد کیفیت ساند بورد بهتر بوده و به همان نسبت کیفیت صدا و تحمل پذیری آن در مقابل تغیرات آب و هوایی بیشتر است. در ساند بوردهای بسیار مرغوب، شیارهایی با حدود ۱۸ تا ۲۰ عدد در هر اینچ (۷ تا ۸ شیار در هر سانتیمتر) را می توانید مشاهده کنید.

نمائی از ساند بورد یک گرند پیانو

ساند بورد و بریج یک گراند پیانو در حال ساخت

صفحه چدنی (Cast-Iron Plate)

در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم فریم های پیانو برای تحمل فشار زیاد سیم ها به اندازه کافی مقاوم نبودند. این فریم ها که کاملاً از چوب بودند در مقابل فشار سیم ها و تغییرات محیطی بسیار ضعیف بودند. با طراحی و ورود فریم های آهنی در اوایل قرن بیستم، تحول عظیمی در صنعت تولید پیانو ایجاد شد. در واقع همه پیانوهای مدرن امروزی دارای یک صفحه یکپارچه چدنی در ساختار خود هستند. استفاده از صفحه های مقاوم چدنی به دلیل تحمل پذیری بسیار بیشترشان در مقابل فشار سیم ها، امکان کوک پیانو به استاندارد A-440 (نت لا با فرکانس ۴۴۰ هرتز) که به کوک کنسرتی موسوم است را فراهم کرد. 

صفحه های چدنی طراحی شده اند تا بتوانند فشارهای بسیار بالای سیم ها را تحمل کنند. بد نیست بدانید در پیانوهای دیواری و یا گراند پیانوهای با ابعاد متوسط، فشار و تنشی که یک سیم تحمل می کند برابر ۷۰ کیلوگرم و در مجموع ۲۳۰ سیم، حدود ۱۸ تن (۱۸۰۰۰ کیلوگرم) می باشد. این مقدار تنش در کنسرت گراندها نزدیک به ۲۸ تن (۲۸۰۰۰ کیلوگرم) است!

صفحه چدنی یک گرند پیانو - نما از بالا

صفحه چدنی یک پیانو دیواری - نما از روبرو

تخته سیمگیرها (Pin-Block)

تخته سیمگیرها، بلوک چوبی سخت و چند لایه ای به قطر حدوداً ۳/۲ سانتیمتر است که سیمگیرهای پیانو را در خود نگاه می دارد. سیمگیر خود قطعه کوچک میله ای شکلی است که سوراخی در یک سر آن قرار دارد. انتهای این میله درون تخته محکم شده و سیم پیانو به سوراخ سر آن بسته و تابیده می شود. در این تخته، لایه های مختلفی از چوب با جهت های متفاوت محکم به هم چسبانده می شوند تا بیشترین مقاومت را در برابر چرخش سیمگیرها داشته باشند. تخته سیمگیرها بین صفحه چدنی و فریم چسبیده و محکم چفت می شوند.

نمای شماتیک سیمگیر و تخته سیمگیر

تصویری از بخش داخلی یک پیانو دیواری - ساند بورد، صفحه چدنی، سیمگیرها و سیم ها در عکس کاملا مشخص می باشد

اکشن(Action)

اکشن در واقع قلب پیانو به حساب می آید. این بخش بیشتر قطعات پیانو مانند کلیدها، چکش ها، اهرم های تکرار، دمپرها و ... را در خود جای داده است. تمامی این قطعات روی هم سوار شده و در کنار هم بر روی یک فریم آهنی قرار  گرفته و فرم یکپارچه ای را تشکیل می دهند.

اکشن یک گرند پیانو

اکشن و بخش های مرتبط آن در یک گرند پیانو 

بررسی عملکرد دقیق اکشن به دلیل ساختار و پیچیدگی آن از حوصله این وبسایت خارج است. برای مشاهده انیمیشن نحوه عملکرد این بخش می توانید اینجا را کلیک کنید.

برای آشنایی بیشتر با ساختار اکشن و قطعات آن اینجا را کلیک کنید.

پدال ها

پدال ها اهرم های پایی هستند که در زیر پیانو تعبیه شده اند. به کمک این پدال ها نوازنده می تواند کیفیت و حالت صدای ساز را کنترل کند. پیانوهای امروزی معمولاً دارای سه نوع پدال هستند که در زیر به توضیح آنها پرداخته ام :

۱- پدال طنین (Sustain Pedal)

این پدال موجب فاصله گرفتن همه دمپرهای پیانو از سیم ها می شود. دمپر یا خفه کن قطعه ای از جنس نمد می باشد که به صورت عادی روی سیم پیانو قرار دارد و مانع ارتعاش آن می شود. تقریباً هر کلید پیانو به جز کلید های قسمت های زیر یا نازک آن یک دمپر مخصوص به خود دارد. وقتی نوازنده پدال طنین را که درسمت راست قرار گرفته نگه می دارد همه دمپر ها همزمان از سیم فاصله می گیرند. این کار موجب می شود تا صدای پیانو به واسطه تاثیر اصوات هماهنگ  و هارمونیک سیم های پیانو بر روی یکدیگر، پر طنین تر و زیبا تر به گوش برسد.

۲- پدال سوستنوتو یا پدال تمرین (Sostenuto Pedal)

پدال وسط پیانو در پیانوهای مختلف کارهای مختلفی انجام می دهد. در بیشتر گراند پیانوهای مدرن این پدال به پدال سوستنوتو موسوم است. نقش این پدال در این ساز ها عقب نگه داشتن دمپر یک و یا گروهی از کلید های پیانو است.

در اکثر پیانوهای دیواری این پدال موجب می شود تا پرده ای از نمد مابین سیم ها و چکش های پیانو قرار گیرد. این کار صدای ساز را تا حد زیادی کم کرده و در نتیجه انجام تمرینات پیانو بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران راحت تر خواهد شد.

پدال وسط در بسیاری از پیانوها ممکن است اصلاً وجود نداشته اشد. در پیانوهای دیجیتال پدال وسط به جز ایجاد سوستنوتو ممکن است نقش های مختلفی داشته باشد.

۳- پدال نرم (Soft Pedal)

هنگامی که این پدال گرفته می شود چکش های پیانو به سیم ها نزدیک تر می شوند. این کار از شدت ضربات کاسته و در نتیجه حد صدای پیانو و البته کیفیت و جنس آن را تغییر می دهد. از این رو به این پدال پدال نرم گفته می شود.

دمپرها در بخش باس یک پیانو دیواری

همانطور که در میانه تصویر مشاهده می کنید دمپرها روی سیم ها را پوشانده اند

برگرفته از سایت آقای حامد موثقی

درباره ی پیانو

برگرفته از سایت آقای حامد موثقی

درباره پیانو
پیانو مهمترین و قوی ترین ساز خانواده کلاویه ای یا کلید دار است. این ساز را ساز مادر نامیده اند زیرا هم از محدوده یا وسعت صدای بیشتری نسبت به سازهای دیگر ( به غیر از ارگ ) برخوردار است و هم این امکان را به نوازنده می دهد تا همزان ده نت را اجرا کند، یعنی به تعداد تمام انگشتان دست. محدوده صدای این ساز کمی بیشتر از هفت اکتاو است و از لحاظ کیفیت و طنین صدا، مطبوع ترین و وسیع ترین ساز در بین سازهای موسیقی است. این دو خصوصیت سبب شده که از پیانو به عنوان ساز سلو ( تک نواز )، ساز همراهی کننده و نیز ساز شرکت کننده در ارکستر مجلسی و بزرگ و همچنین در سبک های جدید جز ، راک و پاپ استفاده شود. 
کلمه پیانو کوتاه شده کلمه "Piano-Forte " (به معنی ضعیف-قوی) است که در سال 1709 توسط  Bartolommeo Cristofori ایتالیایی از روی ساز دیگری به نام هارپسیکورد ساخته شد. کریستوفوری با تغییر بر روی مکانیسم زخمه ای هارپسیکورد، آنرا تبدیل به کوبشی نمود. در این سیستم جدید شستی ها با مکانیسم خاصی به مضراب های چکشی ساز مربوط می شوند، به طوریکه هرگاه بر روی شستی بکوبیم، چکش مضراب نیز بر روی سیم کوبیده شده و دوباره به عقب باز می گردد. این سیستم بعدها توسط آلمانی ها تکمیل شده و پیانو های امروزی به وجود آمدند.   

انواع پیانو:

گراند پیانو (Grand Piano) 

گراند پیانو یا پیانوی بزرگ که به فارسی گاهی آن را پیانو رویال نامیده اند. در این نوع، سیم ها به صورت افقی قرار گرفته اند و چکشها از زیر به سیم ها ضربه می زنند. این ساز صدای با شکوه و پر طنینی دارد و بیشتر در سالن های کنسرت و ارکسترهای بزرگ استفاده می شود.

پیانو دیواری (Upright Piano)

نوع دوم پیانو، " پیانو دیواری"  است که به زبان های اروپایی به آن" پیانینو" یا پیانوی کوچک می گویند. همچنین پیانو آپ رایت (UpRight ) نام دیگر این ساز به زبان انگلیسی است. پیانو دیواری نسبت به گراند پیانو کم حجم تر و ارزان تر بوده از این رو برای استفاده در منزل مناسب تر است. سیمها در آن به صورت عمودی قرار گرفته اند و چکشها از جلو به سیم ها ضربه وارد می کنند.

پیانو های دیجیتال (Digital Piano)

پیانو های دیجیتال همانطور که از نام آن پیداست از تکنولوژی دیجیتال برای تولید اصوات استفاده می کنند و از این منظر با پیانو های مکانیکی یا آکوستیک که از سیستم سیم و چکش بهره می گیرند کاملاً متفاوت هستند. صدای این نوع پیانو با الگو برداری از صدای پیانو های آکوستیک ساخته شده است که به این الگو ها که از همه نت های یک پیانو ساخته شده اند سمپل (Sample ) گفته می شود. این اصوات در هنگام نواختن به کمک بلندگوهای پیانو تقویت و پخش می شود. گرچه سیستم دیجیال تولید صوت هنوز نتوانسته جایگزین سیستم های آکوستیک که از ارتعاش سیم و انتشار صوت در هوا بهره می گیرند شود ولی به دلیل امکانات و شرایط آسانی که امروزه فراهم کرده اند این نوع پیانو توانسته جایگاه خود را در بازار پر رقابت پیانو تثبیت کرده و نظر بسیاری از کاربران پیانو را به خود جلب کند.

در ایران دو  نوع ساز دیگر به دلیل شباهت های ظاهریشان با پیانو همواره مردم را به اشتباه انداخته است که به آنها نیز در زیر می پردازیم:

ارگ (Organ) 
ریشه تاریخی ارگ به قرن چهارم میلادی باز می گردد که در آن زمان ارگ ها عمدتا در کلیسا ها استفاده شده و با سیستم باد کار می کردند. از آن زمان تا کنون ساختمان و مکانیسم این ساز تغییرات زیادی کرده و کامل تر شده است. ارگ های امروزی اکثرا برقی و یا الکترونیکی هستند و در آنها سعی شده تا صدای واقعی ارگ که قبلا با نیروی باد ایجاد می شد، شبیه سازی شود. وسعت صدادهی ارگ کلیسا در حدود 9 اکتاو است که در بین تمام سازها وسیعترین ساز به حساب می آید.
در شکل زیر یک ارگ برقی مشاهده می شود:

کیبورد الکترونیکی (Electronic Keyboard) 
کیبورد الکترونیکی ، که این روزها به اشتباه به آن ارگ گفته می شود ساز دیگری از خانواده سازهای شستی دار است که از تکنولوژی الکترونیک برای تولید صدا ها استفاده می کند. اکثر کیبورد های موجود برای استفاده در خانه طراحی شده اند و شامل امکانات زیادی برای شبیه سازی صدای ساز ها و گروه های موسیقی مختلف، ریتم ها و همراهی های اتوماتیک (Accompaniment ) و نیز امکانات آموزشی هستند. این ساز بدلیل امکانات زیاد و قیمت ارزان آن - قیمت این ساز بسته به مدل و امکانات آن ممکن است بسیار متفاوت باشد - ، در حال حاضر بیشترین فروش را در بین سازهای ذکر شده دارد. 
هزینه خرید یک پیانو برای اکثر خانواده های ایرانی تقریبا سنگین است، به علاوه کیبورد شامل امکانات اضافی و تنوع صدا نیز می باشد. به همین خاطر کیبورد در حال  حاضر بیشتر از پیانو در خانه های ایرانی یافت می شود. 

درک و دریافت موسیقی

در تمام علوم و فنون، یقینا، تا درک و فهمِ درست نباشه، نمیتونیم ارائه ی صحیحی از یافته ها و دانسته هامون داشته باشیم. این امر یقینا دنیای موسیقی رو هم در بر میگیره. تا شناخت صحیحی از عوام تشکیل دهنده ی موسیقی و مفاهیم اون (مثل نت و تمپو و غیره) نداشته باشیم، نیمشه که نوازنده ی خوبی بود، یا آهنگسازی کرد.

امروز قصد دارم یکی از بهترین کتابهایی رو که در زمینه ی موسیقی مطالعه کردم رو خدمت شما دوستان معرفی کنم. در این کتاب معرفی مبانی، مفاهیم، سازها و فرم های موسیقی به همراه بررسی سیر تاریخی - اجتماعی و سبک های هنر موسیقی، مطالبی در 980 صفحه گنجونده شده، که یقینا مطالعشون باعث گسترش دادن افق دیدِ نتنها آشنایان با دنیای موسیقی، بلکه تازه کارانِ توی این عرصه میشه.

به امید نورانی بودنِ راهِ یادگیریِ موسیقیِ ما، بیش از پیش...

مشخصات کتاب به شرح زیر هست:

نویسنده: راجر کیمی ین
مترجم: حسین یاسینی

ناشر: چشمه

تعداد صفحه: 980
نوع اثر: ترجمه
نوع جلد: شمیز
وزن: 1325 گرم

شابک: ۹۷۸-۹۶۴-۶۱۹۴-۴۸-۹
قطع: وزیری
ابعاد: ۲۳.۵*۱۶.۵ سانتی‌متر

آغاز به آشنایی با پیانو

پس از اینکه هنرآموز ساز مورد نظرش رو انتخاب کرد، که در بحث ما منظور همون پیانو هست، اولین مطلبی که مهم هست تمرین مداوم و مستمر روی سازه که بتونه پله پله باعث پیشرفت روز افزون شخص بشه.

در این راستا، داشتن یک ساز مناسب میتونه کمک بسیار زیادی واسه هنرآموز باشه. در خیلی از آموزشگاه های موسیقی ای که پیانو تدریس میکنن، میشه یکی دو ساعت، حداقل، پیانوی اونجا رو واسه تمرین رزرو کرد، البته اگه ساعت خالی ای برای پیانو باشه. با این وجود، اگه پیانو واسه خود هنرآموز باشه یقینا پیشرفتش میتونه سریع تر باشه، چون حداقلش هر زمانی که احساس کرد مناسب هست واسه تمرین میتونه به پیانوی خودش مراجعه کنه و تمرین هاش رو ادامه بده.

متن زیر رو که از سایت آقای حامد موثقی انتخاب کردم و در اختیارتون میگذارم، ایشون مدرس پیانو هستن و مطالبی که توی سایتشون قرار دادن هم بسیار روشن و شیوا هست. میتونین با کلیک روی نام ایشون به سایتشون راهنمایی شین.

یکی از مشکلاتی که همیشه هنرجویان و یا والدین آنها در شروع آموزش پیانو با آن مواجه هستند، انتخاب وخرید پیانو مناسب آنهاست. پیانو سازیست خوش صدا، زیبا و البته لوکس! با این حال به دلیل تنوع و رقابتی که امروزه در بازار پیانو وجود دارد اکثر مردم هنگام خرید این ساز دچار سردرگمی می شوند. 

انتخاب پیانو متناسب با شرایط شما
اکثر افراد هنگام خرید پیانو شرایط مختلفی را مورد بررسی قرار می دهند که در زیر به مهمترین آنها اشاره می کنم:
قیمت ساز: 
تا قبل از ورود و رواج پیانوهای دیجیتال به بازار، داشتن پیانو برای اکثر افراد یک رویا محسوب می شد. در واقع پیانوهای آکوستیک بسیار گران هستند و خرید این ساز برای بیشتر مردم هزینه سنگینی به حساب می آید. علت گران بودن پیانو به ساخت و پیاده سازی مکانیسم پیچیده اکشن ساز و همچنین مواد به کار رفته در آن مربوط می شود. خوشبختانه  پیانوهای دیجیتال از قیمت مناسب تری نسبت به پیانوهای آکوستیک برخوردارند و از آنجا که مکانیسم تولید صوت آنها مکانیکی نیست هزینه تولید به نسبت پائین تری دارند. به عنوان مثال با همان هزینه ای که برای یک پیانو آکوستیک با کیفیت پائین لازم است، می توانید یک پیانو دیجیتال بسیار خوب تهیه کنید. با این حال قیمت مناسب تنها فاکتور اصلی برای انتخاب ساز نیست و باید به جنبه های دیگر ساز نیز توجه کنید. 
کیفیت صدا و کلید های پیانو:
کیفیت صدا و تون آن به همراه کیفیت کلید های پیانو فاکتورهایی هستند که یک نوازنده پیانو حرفه ای هنگام خرید ساز به آنها توجه می کند. این دو عامل مهمترین تاثیر را در انتخاب آنها دارد زیرا حرفه ای ها می خواهند نوازندگی راحت و صدایی زیبا را تجربه کنند. تشخیص این دو مورد نیاز به تجربه کافی دارد و معمولاً برای افراد عادی کمی مشکل است. 
در  پیانوهای آکوستیک کیفیت صدای ساز به مرور و با نواختن آن بهتر می شود. زیرا عملکرد اکشن ساز و مواد به کار رفته در آن به تدریج و با مرور زمان بهتر شده و یا به اصطلاح ساز رگلاژ می شود. همچنین کوک بودن پیانو در کیفیت صدای آن بسیار موثر است. در پیانوهای دیجیتال به دلیل استفاده از سیستم الکترونیکی به جای مکانیکی کیفیت و کوک ساز ثابت است و هیچ تغییری نمی کند ولی از نظر زیبایی و زنده بودن صدا همچنان پیانوهای آکوستیک برتری چشمگیری بر این سازها دارند. در  پیانوهای آکوستیک کیفیت صدای گرند پیانوها نسبت به پیانوهای دیواری بالاتر است. در مورد پیانوهای دیجیتال هر چه مدل ساز بالاتر باشد سیستم پخش صدا بهتر بوده و در نتیجه صدایی بهتر و نزدیک تر به پیانوهای آکوستیک را تجربه می کنید. به عنوان مثال کمپانی یاماها در یکی از مدل های خود به نام CLP-380 توانسته با کمک سمپل هایی از بهترین گرند پیانوهای دنیا و با کمک سیستم پخش قوی خود، صدایی بسیار نزدیک به پیانوهای گرند واقعی ایجاد کند. در این مدل از ۴ جفت اسپیکر برای دادن پرسپکتیو به صدای ساز استفاده شده است. همچنین این پیانو از سیستمی برای شبیه سازی رزونانس صدا بهره می گیرد که تفاوت صدای این ساز با سازهای آکوستیک را به حداقل رسانده است. 
کیفیت کلیدهای پیانو یا به اصطلاح تاچ (Touch) آن عامل مهم دیگر در انتخاب پیانو است. مسائلی مانند روان و نرم بودن کلیدها و همچنین حساسیت کلیدها به ضربه که به کیفیت عملکرد اکشن ساز مربوط است از جمله مواردی است که هنگام خرید پیانو باید به آنها توجه داشت. 
زیبایی و ظاهر ساز:
مسلماً ظاهر و زیبایی ساز نیز به همراه موارد بالا می تواند در انتخاب ساز مهم باشد. کمپانی های تولید کننده پیانو توجه ویژه ای به این بخش دارند و برای رقابت و جلب نظر مشتریان خود پیانوها را در طرح ها و رنگ های متفاوتی تولید می کنند. در پیانوهای آکوستیک بدنه اصلی ساز که به آن کابینت می گویند از چوبهای مرغوب ساخته می شود. همچنین ساندبورد، کلیدهای پیانو و بیشتر قطعات اکشن ساز از چوب ساخته می شوند. در مورد رنگ ساز معمولا پیانو هایی که طرح چوب و پولیش شده هستند قیمت بیشتری نسبت به پیانوهای رنگ شده (معمولا مشکی) دارند. با این حال این رنگ ساز نمی تواند ملاکی برای تعیین مرغوبیت چوب ساز باشد. بیشتر کمپانی های مطرح تولید کننده پیانو مانند STEINWAY وYAMAHA در تولید پیانوهای گرند خود از رنگ های مشکی با پولیش های عالی استفاده می کنند. 
در مورد  پیانوهای دیجیتال معمولاً کابینت و کلیدهای ساز از مواد مشابه چوب ولی مرغوب و با استحکام ساخته می شوند. 
نکته ای که در هنگام انتخاب پیانو باید دقت داشت این است که ظاهر پیانو نباید فاکتور اصلی شما در انتخاب ساز باشد. شخصاً به ندرت پیانویی دیده ام که زیبا نباشد و یا روی طرح و رنگ آن کار نشده باشد! در واقع ساختن کابینت پیانو شاید آسان ترین و کم هزینه ترین بخش از پروسه تولید این ساز باشد. بنابراین در انتخاب ساز باید همیشه کیفیت و صدای ساز را در اولویت قرار داد. 
وزن و ابعاد ساز:
وزن سنگین پیانوهای آکوستیک همیشه یکی از مشکلات عمده این ساز بوده و هست تاجائیکه برای حل این مشکل خودروهای مخصوص حمل پیانو طراحی و ساخته می شود . وزن این ساز از KG ۲۰۰ در پیانوهای دیواری تا KG ۵۵۰ در کنسرت گرند ها متفاوت است. این مشکل در مورد پیانوهای گرند که از ابعاد و وزن بیشتری برخوردارند و نیز هنگامی که بخواهید ساز را به طبقات بالاتر ساختمان انتقال دهید حادتر خواهد بود. از این رو فروشندگان پیانو معمولاً هنگام فروش سرویس هایی برای حمل پیانو ارایه می کنند. 
پیانوهای دیجیتال از این قاعده مستثنی هستند. در واقع شاید این مورد برتری اصلی این سازها نسبت به  پیانوهای آکوستیک باشد. اغلب پیانوهای دیجیتال به راحتی می توانند به بخش های قابل حمل تقسیم شوند. این بخش ها که هر کدام وزن کمی دارند به کمک پیچ های پنهان به هم وصل می شوند به گونه ای که پس از اتمام کار، ساز کاملاً به صورت یکپارچه به نظر می رسد. 
از نظر اندازه و ابعاد پیانو ها معمولا بسته به دیواری یا  گرند بودن آنها متفاوتند که در مورد این موضوع به طور کامل در بخش درباره پیانو بحث شده است. 

امکانات و کاربرد ها:
اگر بخواهیم پیانو ها را از نظر امکاناتی که ارائه می دهند بررسی و مقایسه کنیم باید به پیانوهای دیجیتال امتیاز بیشتری بدهیم. 
به عنوان مثال بسیاری از  پیانوهای دیجیتال امکاناتی نظیر ضبط صدا، مترونوم، تغییر تاچ پیانو و یا تنوع صدای ساز را ارائه می کنند.
همچنین  پیانوهای دیجیتال امکان اتصال ساز به کامپیوتر یا سیستم های حرفه ای ضبط و پخش صدا را به کاربر می دهند.

برند یا کارخانه سازنده ساز:
مانند هر محصول دیگری ساز پیانو هم در دنیا توسط کمپانی های متفاوتی تولید می شود که برخی از آنها توانسته اند به اعتبار جهانی در تولید این ساز برسند. به طور کل کشور تولید کننده پیانو می تواند معیار مناسبی برای تعیین کیفیت ساز باشد. از آنجائی که پیانو ها در ابتدا در کشورهای آلمان و آمریکا ساخته می شدند این دو کشور در صدر تولید کنندگان برتر پیانو قرار دارند.

در ادامه ی مطلب، برند های مختلف سازنده ی پیانو های آکوستیک در جهان، طبق منطقه، و مقایسه ی پیانو های آکوستیک و دیجیتال (مزایا و معایب) اونها قرار داده شده که دعوت میکنم از دوستان حتما حتما اونا رو مطالعه کنن...

چه سازی رو باید انتخاب کنم؟

هیچوقت یادم نمیره. وقتی با داداشم راجب خرید پیانو رفتم مشورت کنم، اولین سوالی که ازم پرسید این بود: هدفت چیه؟ تهش میخوای چیکار کنی؟! که یه چیزی همینجوری چهار صباح کار کرده باشی، یا میخوای بری تا بالا بالا ها؟!

قطعا جواب همه واسه این سوال مورد دوم خواهد بود. اگه از دنیای موسیقی و نوازندگی آگاه باشن یقینا با تجربه ممکنه جواب رو گفته باشن، اما اگه آگاه نباشن، قضیه ممکنه کمی واسشون بد تعریف شده باشه، و درکشون هم ازش پایین باشه.

بهترین کاری که میشه انجام داد واسه شروع به یادگیری یه ساز، حداقلش دیدن چندتا کلیپ تصویری از اجراهای سازهای مختلف هست. و خوب انتخاب بر اساس احساس درون و نزدیکیِ دلِ خود کسی که میخواد نوازنده بشه، با یه نوع ساز خاص هست. خیلیا بر اساس ژست اجتماعی (کلاس و این مسائل) اقدام به انتخاب یه ساز (مثل پیانو) واسه کار کردن روش میکنن، که خوب توفیق عالی در این مسیر نصیب کسی خواهد بود قطعا که حداقل علاقه داشته باشه، چون همون علاقه میتونه به جلو هدایت کنه هنرآموز رو.

پس قدم اول شد: فهم تفاوت اصلی بین آلات موسیقی مختلف که وجود دارن، حداقل دیدن اونها از نزدیک، شنیدن و حس کردن رنگِ صدای هر ساز، در صورت امکان لمس این سازها، ببینن اصلا با فیزیک بدنیشون جور در میاد یا نه!

توی زیرشاخه ی آموزش پیانو، سعی میکنم نکاتی رو که خودم یاد گرفتم، حالا سر کلاس یا توی اینترنت، قرار بدم و دوستان ازشون استفاده کنن. امیدوارم مفید باشن واسه دوستان.

شاد باشین و سرزنده...

توی ذهنِ من

دوستای خوبم.

من قریب به 9 ماه هست که قصد کردم پیانو نوازی رو یاد بگیرم. آرزوش رو از خیلی وقت هست که توی زندگیم داشتم، و بلاخره تونستم به آرزوم برسم. با تهیه ی یه پیانوی Carl Steinberg تونستم که وارد این وادی شم و تمرین هام رو خدا رو شکر از همون اول روی پیانوی آکوستیک شروع کنم. میشه گفت که 4 ماه از این 9 ماه کاملا از دستم رفتن، و با داشتنِ پیانو توی خونه اصلا نتونستم تمرین کنم. اما نتیجه ی کارم توی همین 5 ماه میشه گفت بد نبوده. اینجا اولین کار کاملی رو که اجرا کردم قرار میدم تا دوستان ببینن و نظر بدن راجبش تا بتونم کارم رو بهتر کنم. این کار تنظیم خودم هست.

Love Story - AhmadReza Zarei

توی این وبلاگ، سعی میکنم اطلاعاتی که در زمینه ی پیانو و نوازندگیِ اون طی مرور زمان بدست میارم رو در اختیار دوستان بگذارم، امیدوارم که مفید واقع شن.

به امید درخشش همه در آینده ای نزدیک ...

Avid Sibelius v7.1.2

یکی از بهترین هاست این نرم افزار واسه نُت نویسی و اجرای قطعاتی که قصد تنظیمشون رو دارین، یا اصلا میخواین تفکرات خودتون رو باهاش بنویسین و چاپ کنین، یا خروجی Midi بگیرین ازش. 

نرم افزار Avid Sibelius v7.1.2، چندین سال هست که در صدر بهترین نرم افزارهای کاربردی قرار داره و آهنگ سازا و استدیوهای زیادی در سرتاسر دنیا هم واسه آموزش، و هم واسه نت نویسی ازش استفاده می کنن.

با کلیک روی نام این نرم افزار به سایت p30download رهانمایی میشین و میتونین این نرم افزار رو دانلود کنین دوستان.

به امید درخششِ تفکرات شما در آینده...

Classical Piano Midi Page

دوستان،

یه سایت فوق العاده عالی رو معرفی میکنم خدمتتون، که فایل های صوتیِ (midi، mp3 و ogg) کارای بزرگِ پیانو رو میتونین از اینجا دانلود کنین و با نرم افزار Synthesia اجراشون کنین و لذت ببرین 

تا اجرای این قطعات کمی تلاش و پشت کار لازمه و بس...