تشخیص فاصله ی بینِ نُت ها از راهِ گوش (شنوایی)، نرم افزارهای اندروید برای تمرینِ گوش

سلام دوستان. بعد از چند روز استراحت!! دوباره در خدمت شما هستم با مطالب آموزشی وبلاگ، و "دوست من، پیانو".

یکی از دوستانِ همراهِ وبلاگ، سوالی در زمینه ی فواصل ذهنی در سولفژ پرسیدن، که چجوری میتونیم فاصله های ذهنی بسازیم. من پیشنهاداتِ خودم رو بصورتِ یک آموزش واسه تقویتِ گوش، و ذهن، ارائه میدم، و یک سری نرم افزار هم معرفی میکنم واسه کمکِ به گوش در جهتِ پیشرفت. البته نرم افزارهای امروزِ ما واسه اندروید خواهند بود، یعنی اینکه بتونین روی گوشی همراهِ خودتون یا تبلت نصبش کنین، و هر زمانی که خواستین بهشون مراجعه کنین و استفاده کنین. نرم افزارهای ویندوزی رو میتونین از قسمتِ "معرفی نرم افزارهای مفید" ببینین و دانلود کنین و کار کنین.

اول اینکه: تمرین دادنِ گوش، واسه درکِ فواصلِ موسیقی یعنی چی؟!

من این مطلب رو به سه قسمتِ مختلف، که داشتنِ سه توانایی مختلف هست، تقسیم میکنم:

1-     توانایی تشخیصِ نُت، با شنیدنِ اونها. یعنی اینکه از هر وسیله ی موسیقی و غیر موسیقی ای، یه صدایی شنیدیم، بتونیم تشخیص بدیم که این صدا چه فرکانسی داره!! و بعدش بگیم صدایِ کدوم نُت هست از 7 نُتِ الفبای موسیقی. حالا این صدا میخواد با پیانو تولید بشه، یا اصلا توی ذهنتون یه صدایی خودش تولید بشه!

2-     توانایی اینکه خودتون بتونین نُت ها رو تنظیم کنین. یعنی چی؟ عرض میکنم خدمتتون. گیتاریست اگه بوده باشین، یا گیتاریست دیده باشین، یا اصلا گیتار دیده باشین، میدونین که سیمهای گیتار، اون بالا روی دسته به یه تعداد پیچ وصلن. واسه اینکه سیم ها صداهای درستی داشته باشن، هر سیم روی یک نُتِ خطوطِ حامل کوک میشه. یعنی هر سیم، باید صدای یکی از نُت های موجود روی خطوطِ حامل رو داشته باشه. واسه انجامِ این کار، پیچِ کوک رو میپیچونن. اگر با نُت ها آشنا باشین، میدونین که چقدر باید سیم رو شُل یا سفت کنین تا سیم کوک بشه. کوک بشه یعنی دقیقا همون صدایی رو بده، که باید بده. اگر در ذهنتون صداها به درستی ثبت نشده باشن، نمیتونین با گوش سیم های گیتار رو کوک کنین.

3-     توانایی در اینکه قبل از اجرای یک قطعه، بتونیم اون رو در ذهنمون اجرا کنیم!! یعنی اینکه مثلِ یک گیتاریستی که در قسمت قبلی گفتم، بتونیم صدای نُت ها رو توی ذهنمون تولید کنیم، و یک قطعه ی موسیقی رو که میبینیم، بدونِ اینکه پشتِ پیانو لازم باشه بشینیم، اونو توی ذهنمون اجرا کنیم.

واسه تقویتِ این سه توانایی، راه های زیادی هست که اساتید مختلف توصیه میکنن. من اینجا یه سری مطلب میذارم در اختیارتون، و نرم افزار، که راحت و سریع بتونین کارِ تمرین رو انجام بدین.

قبل از هر چیز، حتما برین کلاسِ سولفژ! اگه میخواین یه پیانیستِ عالی باشین، و بتونین در آینده آهنگ سازِ خوبی هم باشین و بتونین صداهای توی ذهنتون رو اجرا کنین، باید برین کلاسِ سولفژ تا با تمامِ نکاتی که اون بالا گفتم بصورتِ دقیق آشنا بشین. خیلیا فکر میکنن کلاسِ سولفژ فقط واسه خواننده هاست!! نه دوستان عزیز، واسه هر کسیه که قصد داره به هر شکلی توی عالمِ موسیقی فعالیتی داشته باشه. پس اگه میتونین، و وقتش رو دارین، حتما برین کلاسِ سولفژ.

واسه سلفژ تعاریف زیادی هست توی اینترنت، که من اینجا به یه سری نکات اشاره میکنم:

·         سلفژ کلا دو بخش داره، یکی بهش میگن "پارلات"، که منظورشون اینه که بتونین نُت ها رو بشناسین (یعنی زیری و بمی شون رو بدونین روی خطوط حامل)، بتونین ریتم رو توی یک قطعه موسیقی درک کنین، بتونین ریتم خوانی کنین، قدرتِ دیدخوانی (Sight Reading) خودتون رو افزایش بدین، و بتونین روی یک ساز، قطعه ی نوشته شده رو اجرا کنین. بخش دوم سلفژ هم اسمش هست "کانتات"، که مربوط میشه به تقویت گوش و تمرینِ گوش (Ear Training)، که میشه شامل اینکه شما نُت ها رو با شنیدن درک کنین، با شنیدنِ یک ریتم اونو بفهمین، بتونین نُت ها رو بصورتِ صحیحی که هستن، طبق فرکانسشون بخونین، بدونِ استفاده از ساز.

·         مثل دروسِ عملی و نظری دانشگاه، سلفژ هم دو قسمتِ عملی و نظری داره. مشخصه دیگه، نظریش میشه اینکه همون نُت و ریتم و میزان و تمامِ مسائلِ تئوری موسیقی رو بدونیم. عملیش هم میشه اینکه تمامِ مسائلِ تئوری و نظری رو بتونیم بصورتِ عملی اجرا کنیم، حالا میخواد روی یک پیانو و بصورتِ اجرا باشه، یا بدونِ هیچ وسیله ی موسیقی و با دهان.

سوال: چطوری نُت ها رو با شنیدنِ اونها بتونیم تشخیص بدیم؟

توانایی در این زمینه، عینِ یادگیری زبانِ انگلیسی میمونه! یعنی چی؟ یعنی اینکه تا گوشتون در شنیدنِ کلماتِ انگلیسی قوی نباشه (Listening)، نمیتونی خوب هم صحبت کنین (Speaking). و تا نتونین متنی رو به زبان انگلیسی درست بخونین (Reading) نمیتونین خوب بنویسین (Writing)!! به همین راحتی. شما باید اول تا میتونی، نُت هایی رو که میبینین، روی پیانو اجرا کنین و به صداها دقت کنین. انقدر این کار رو تکرار کنین، که صدای هر نُت توی ذهنتون نقش ببنده. یعنی چکار کنین؟! یعنی اینکه وقتی نُتِ مثلا دو رو دیدن، اونو اجرا کنین، و بعد به صداش گوش کنین، نه اینکه سریع برین سراغِ نُتِ بعدی. پیشنهادِ من اینه: به مدتِ یک هفته، هر روز، یک نُت! از روی اکتاوِ وسطی پیانو شروع کنین. مثلا شنبه روی نُتِ دو زوم کنین، یکشنبه روی نُتِ ر، و به همین ترتیب میره تا جمعه نُتِ سی. اینجوری یک هفته، حداقل یک اکتاو رو خیلی خیلی خوب و متمرکز به ذهنتون میسپرین. بقیه ی اکتاو ها هموناست، اما فرکانسِ نُت ها دقیقا دو برابرِ قبلیهاست. شنبه ی بعد، میشه نُتِ دوی اکتاوِ قبلی، با نُتِ دوی اکتاوِ بالاتر، و به همین ترتیب تا آخرِ هفته. برنامه ریزی کنین و کار کنین. میتونین هفته ی دوم رو به این شکل تمرین کنین که نُتِ دو، و نُتِ دو دیز رو تمرین کنین. که دو دیز همون ر بِمُل هست. یکشنبه مثلا ر و ر دیز. دوشنبه می، سه شنبه فا و فا دیز و ... . یا واسه هفته ی دوم، شنبه نُتِ دو و نُتِ ر رو تمرین کنین، یکشنبه نُتِ رو و نُتِ می و ... . دقت کنین::: تمرین تمرین تمرین، تنها راهش همینه و بس. میتونین طبقِ برنامه ی خودتون عمل کنین، مهم اینه که فقط عمل کنین!! تمرین کنین. موفق میشین دوستان.

اول باید بتونین با دیدنِ نُت ها روی خطوطِ حامل، اونها رو تشخیص بدین. واسه این کار، توی قسمتِ "معرفی نرم افزارهای مفید"، حتما نرم افزارِ Music Trainer رو دانلود کنین، و توضیحاتش رو مطالعه کنین. تا به سرعتِ هرچه تمام تر نُت ها رو بتونین تشخیص بدین. این نرم افزار، یه نرم افزارِ ویندوزی هست.

و حالا معرفی چند نرم افزار مفید و کاربردی اندروید، واسه شناختِ نُت ها و فرکانسِ صدایی اونا: (با کلیک روی اسمِ برنامه ها میتونین دانلودشون کنین)

1- نرم افزار Perfect Pitch Trainer واسه تمرینِ نُت ها و فهمیدنِ فرکانسشون بسیار تا بسیار عالیه. این نرم افزار واسه اندروید هست، اما چون نسخه ی کامل نیست، فقط نُت های اصلی دو تا سی رو داره. میتونین نسخه ی کاملش رو از گوگل پلی خریداری کنین. هر روز با این نرم افزار، به مدت حداقل 5 دقیقه تمرین کنین. فقط 5 دقیقه! دیگه کم کاری خودمونه اگه این نمونه نرم افزارا باشن، ولی ما همچنان نتونیم یک نُت رو از بینِ فقط 7 تا نُت تشخیص بدیم!!!!!!

2- نرم افزارِ Pitch Perfect، فرکانسِ صدای تمامِ نُت ها رو در اختیارتون میذاره، همچنین صدای کلیدهای مختلف رو.

3- نرم افزارِ Perfect Ear Pro، یک نرم افزارِ فوق العاده جامع و کامل، در مورد همه ی نُت ها، گام ها و فواصل.

4- نرم افزارِ gStrings، بسیار تا بسیار عالیه! شما میتونین از این نرم افزار واسه کوک کردنِ گیتارتون هم استفاده کنین! میپرسین به چه درد پیانیستا میخوره؟! خدمت شما عرض کنم که با این نرم افزار میتونین ببینین آیا فرکانسِ نُت ها رو بلدین یا نه. نرم افزار رو اجرا کنین، روی دکمه ی Tune Auto کلیک کنین، و سعی کنین صدای نُتِ دو رو با دهانتون بگین، جوری که نشانگر نرم افزار نُتِ دو (C) رو نشون بده. میتونین موقع گفتنِ نُتِ دو، همین کلمه ی دو رو تلفظ کنین، یا هر صدای دیگه ای که دوست دارین رو بگین. این کار رو واسه بقیه ی نُت ها هم انجام بدین و ببینین که نشانگرِ برنامه چه نُتی رو نشونتون میده. اونوقت متوجه میشین که آیا واقعا فهمیدین این نُت ها رو یا نه! یه امتحانِ بسیار تا بسیار دقیق و مچ گیر!!! اگه دیدین دارین اشتباه میکنین، مشکلی نیست. تمرین کنین. به زودی مسلط میشین به همشون دوستان خوبم.

اگه سوالی، در هر زمینه ای از مطالبِ درج شده توی این پُست داشتین، حتما کامنت بذارین. یقینا جوابش رو خدمت دوستان خواهم گفت.

شاد باشین و سلامت، و صد در صد موفق...