بداهه نوازی با پیانو

عنوانِ این مطلب، واسه خیلیا خیلی خیلی ترسناکه!! فکر کن، نشستی پشت یه پیانو، یه جمعیتی هم داره نگات میکنه، حالا باید بدون اینکه قطعه ای رو قبلا تمرین کرده باشی، همزمان با ساختنش توی ذهنت، باید اجراش هم کنی! تازه اجرات باید جوری باشه که نُت ها رو اشتباه نزنی ((اشتباه نزنی!! فکر کن!!! اصلا چی داری میزنی که اشتباه نزنی!!!))

خوب توی این پست، راجب بداهه نوازی در پیانو موضوعاتی رو مطرح می کنم.

به دو نکته ی زیر دقت کنین دوستان:

1) بداهه نواز دانش و توانایی های یک آهنگساز تمام عیار و حرفه ای را دارد. 

2) بداهه نواز تمام مراحلی که آهنگساز معمولی باید بصورت آکادمیک در مدت زمان قابل ملاحظه ای طی کند تا به یک اثر هنری برسد را در ذهن خود می پروراند و در حین اجرای موسیقی طی کرده آنرا اجرا می کند. (منبع)

در همون منبع قبلی، از باخ، شوبرت، موتزارت، بتهون، دبوسی، لیست، شوپن و برامس بعنوان بداهه نوازان حرفه ای تاریخ پیانو یاد کرده، که پیشنهاد میکنم حتما مطالعه کنین دوستان.

خوب، حالا سوال اینجاست: چطور میشه یک اجرای بداهه داشت؟ آیا نکاتی هست که راهنمای ما در این زمینه باشه؟ اصلا تلاش برای بداهه نوازی به درد ما میخوره؟

در جواب، از آخر میام به اول. 

تا حالا شنیدین که میگن: "سنگ بزرگ نشانه نزدنه"؟ خوب، باید خدمت شما عرض کنم که من چندان اعتقادی به این مطلب ندارم!! میدونین چرا؟ چون اگر شما به کاری علاقه داشته باشین، و واقعا بخواین در اون موفق باشین، پس موفق خواهید بود. انتخاب یک مسیر، شما رو به حرکت میندازه، و خود حرکت یقینا توش یادگیری مسائل گوناگون و بیشماری داره. اگر هدف شما بداهه نواز بودن هست، در این مسیر خود به خود این مطالب رو یاد خواهید گرفت: قطعات بیشماری از آهنگسازان مشهور رو خواهید شنید، گام ها رو خوب یاد میگیرین، آکوردها رو هم خوب یاد میگیرین. این سه تا شرط بداهه نواز شدن هستن.

خوب، حالا میریم سراغ قدم هایی که باید برداریم، تا بتونیم بداهه نواز بشیم. (منبع)

1-     تا میتونین قطعات آهنگسازان مختلف رو مطالعه، بررسی و اجرا کنین، تا در زمان اجرای خودتون یوقت بصورت ناخواسته از اونا تقلید نکنین.

2-     گام ها رو یاد بگیرین. یادگیری گام ها یکی از اصول پیشرفت در نوازندگی هر آلت موسیقی ای هست. در همین وبلاگ هم تاپیکی با عنوان گام شناسی هست که در اون به تفصیل از تک تک گام ها صحبت خواهد شد. هر گامی، یک اصول ساخته شدن داره. چه ماژور، چه مینور، یک قانون ثابت برای ساخته شدن اون گام هست. گام بصورت کلی یعنی کلیدهایی که میتونین با هم توی یه اجرا، بنوازینشون. یقینا وقتی این مطلب رو بدونین، اگر قطعه ای هم توی ذهنتون نباشه، فقط کلیدهایی که باید فشار داده بشن رو بنوازین، خودش میشه یه موسیقی بداهه!! میخواد قشنگ باشه یا نباشه.

3-     آکوردها رو یاد بگیرین. آکورد یعنی فشردن تعدادی از کلیدهای پیانو با هم. که این هم قانون داره واسه خودش، و با یادگیریش راحت میتونین اگر آکوردی یادتون رفت اونو بگیرین روی کلیدهای پیانو. یقینا با ممارست و تکرار آکوردها، توی ذهنتون حک میشن و هر بار لازم نیست که قانون ساخته شدن آکوردهای مختلف رو به خاطر بسپرین. در بحث آکوردها، بصورت کامل توضیح خواهم داد مباحث مربوط بهش رو.

4-     به عدد انسان های روی زمین، تکنیک برای بداهه نوازی هست! در ادامه چندتا از تکنیک های پیشنهاد شده رو معرفی میکنم دوستان:

a.                                                  تکنیک اول

1)                       بشینیم پشت پیانو و فقط کلیدهایی رو فشار بدیم که توی یک گام هستند.

2)                       دست چپمون بصورت همزمان آکورد بگیره، آکوردهایی که در اون گام هستن. بصورتی که: هرچه پیش آید، خوش آید.

3)                       با دست راستمون یه ملدوی رو اجرا کنیم. لازم نیست از قبل بدونیم، فقط توی گام مورد نظر باشه.

4)                       وقتی به یه روند خو گرفتیم، حالا کلیدها رو عوض کنیم، بریم یه اکتاو بالاتر، یا پایین تر، که آهنگمون رنگ و بویی بگیره.

                                                          تکنیک دوم

1)                       در هر میزان، حالا میخوایم کل قطعه بصورت چهار چهارم باشه، یا هر حالت دیگه ای که دلتون میخواد، با دست چپمون یه آکورد رو بگیریم. مثلا میزان اول آکورد اول در گام مربوطه، میزان دوم یه آکورد دیگه و به همین شکل ادامه میدیم.

2)                       با دست راستمون هم یه ملودی دلخواهی در همون گام بنوازیم، که نت های همون آکورد دست چپ رو داشته باشه.

3)                       این روند رو تا زمانی که مسلط بشیم به قضیه ادامه بدیم.

                                                    تکنیک سوم

1)                       با جون و دل کتاب هانون رو تمرین کنیم!!! توی این کتاب، بعد از تمرین دادن انگشتان، میره سراغ گام های پیانو، که بصورت دو دستی اجرا میشن. پس از یادگیری اجرای گام ها بصورتی که تعریف شده، سعی کنیم همون گام ها رو بصورت های مختلف دیگه ای که دلمون خواست اجرا کنیم.

2)                       سعی کنیم یه بازی با دستامون راه بندازیم. یعنی مثلا دست چپ یه ملودی دلخواه بزنه، بعد سعی کنیم همون ملودی رو با دست راست بزنیم. نیازی نیست که ملودی های طولانی و سخت رو از اول تمرین کنیم، از ملودی های دو یا سه نُتی شروع میکنیم، و گسترشش میدیم. یقینا باید توی یه گام خاص باشن.

d.                                                 تکنیک چهارم

1)                       سعی کنیم واسه آکورد گیری، فقط به نُت اول یا نُتِ آخری که در یک میزان با دست راستمون مینوازیم دقت کنیم، و آکورد اون نُت رو بگیریم.

2)                       میشه که جای دستهای آکورد گیرنده و ملودی یا آرپژ نوازنده رو جابجا کرد. یعنی با دست راست آکورد گرفت، و با دست چپ ملودی زد.

خوب دوستان، کُلّی کار گفتم، آره؟! خیلی زمانبر هست، آره؟! بله دیگه!!

اینا یعنی حداقل ده سال تلاش و تمرین با پیانو، یعنی یه اراده ی قوی واسه یادگیری پیانو، نه فقط واسه کلاس گذاشتن و یا خودنمایی، که متعسفانه خیلیا گرفتارشن.

کسانی رو میشناسم که در سنین بالا، غبطه ی این رو میخورن که چرا یادگیری یه وسیله ی موسیقی و نوازندگی یه ساز ساده رو هم، تا زمانی که میتونستن، انجام ندادن!! دوستان پیانیست، قدر پیانو یا اُرگی که دارید رو بدونین، و زندگی خودتون رو با اون رنگ آمیزی کنین، که دنیا خیلی زودگذره.

بدرخشین عزیزان، بدرخشین...